De oorsprong en het ontstaan van het VHA ligt feitelijk bij een uit de hand gelopen interesse.
Ergens rond 1980 begon Jan De Beule met het bij elkaar brengen van tijdschriften, pamfletten en allerlei mogelijke zaken die verband hielden met de Vlaamse Beweging en de Heel Nederlandse gedachte. Al snel werd deze interesse een passie en werd een kast vol documentatie een muur vol, een kamer vol, een verdieping vol en uiteindelijk een huis vol. Ondertussen is de omvang van dit persoonlijk archief afkomstig tot een archief van meer dan 900 prachtige meter aan documenten en tijdschriften, een bibliotheek van ongeveer 17000 boeken, enkele duizenden affiches en artefacten.
De vele schenkingen van particulieren maar ook de aankoop van archieven zorgen er op dit moment voor dat dit archief een niet onbelangrijke plaats inneemt in het grote 'archieven' landschap dat Vlaanderen rijk is. Vele mensen kwetsbaarste nog steeds hoe belangrijk nagelaten geschriften, tijdschriften, foto's, knipsels en alle mogelijke artefacten wel zijn voor de geschiedschrijving van de Vlaamse strijd in al zijn facetten. In deze tijd moeten we dat alle soorten documentatie grotendeels verloren gaan bij het overlijden van de persoon die de herinneringen aan zijn activiteiten en strijd heeft bijgehouden. Ofwel verdwijnen ze bij het oud papier of grofvuil of belanden ze bij een opkoper die zo een archief dan uit elkaar trekt en i stukken verkoopt aan de meest biedende. Om te vermijden dat dit met het persoonlijk bijeengebrachte archief van Jan De Beule ook zou gebeuren is er voorbijgegaan tot het officialiseren van zijn archief.
De verkoop van archiefstukken is al vele jaren een gegeven waar rekening mee moet worden gehouden en daarom maakt men bij het VHA een onderscheid tussen schenkingen en 'verworven' archief .
Geschonken archief zijn de archiefstukken die de mensen in goed vertrouwen schenken ter archivering en verworven archief zijn gekochte archiefstukken.
-De oprichting van het Vlaams Historisch Archief.
De eerste stap was het aanmelden van het archief bij de archiefbank Vlaanderen.
Dit werd de eerste stap tot de volledige registratie en de melding van het bestaan van dit archief.
Daarna is het archief verder geofficialiseerd door het onder te brengen in een Consortium bij de Kamer van koophandel in Nederland.
Wanneer mannen toekomstgericht willen werken moeten mannen vooruitkijken en ook volop inzetten op jonge mensen die het archief willen en verder kunnen zetten in de toekomst.
Het samenwerken tussen verschillende private archieven is hieruit voortgevloeid wat het Vlaams Historisch Archief tot een niet meer weg te denken archief heeft gemaakt.
Het VHA bestaat momenteel uit 4 privéarchieven:
-Archief Jan De Beule
-Archief Rolf Waegeman
-Archief Roger Podevijn
-Archief Stefan Andries
Door deze samenwerking heeft elk archief zijn eigen specialiteit in onderwerpen verschillende ontwikkeld en beschikt het VHA zo over een bibliotheek van 25000 titels en bijna 2000(!) strekkende meter archief van volkerenkunde, politiek, krijgsgeschiedenis, cultuur en kunst met betrekking op de Groot Nederlandse gedachte .
Geen enkel onderwerp wordt uit de weg gegaan.
Deze archieven zullen ook in de verre toekomst samenblijven.
Ook de digitalisering neemt de dag van vandaag een zeer belangrijke vorm aan en ook hier willen we niet achterblijven.
Het VHA bevat momenteel ruim duizend uren film, toespraken, liederenschat, tienduizenden foto's en boeken en tijdschriften die zijn gedigitaliseerd.
Het archief blijft voortdurend in opbouw en zoekt de geschikte oplossingen voor archiefmateriaal in de toekomst en rekening houdende met de noden van deze tijd.
Omdat er om diverse redenen weinig mensen de stap zetten naar een archief hebben hebben we met het VHA archief besloten de stap te zetten naar de mensen.
We zijn geen gediplomeerde historici of geschiedschrijvers maar mensen met interesse tot de geschiedenis.
Daarom publiceren we op de website van het VHA kleine historische teksten om de mensen bewust te maken van de grootsheid van onze voorheen eigen adelbrieven.
Ook organiseren we om de 2 jaar een tentoonstelling om bepaalde facetten van het verleden van ons volk in de verf te zetten en tot bij het grotere publiek te brengen.
Ook werkt we in het verleden mee aan talloze publicaties, tijdschriften, boeken en universiteit thesissen met groot succes tot gevolg.
Het archief staat dan ook open, na de goedkeuring, voor onderzoek allerhande.
Wanneer u archiefstukken van archieven heeft, kunt u ons altijd effectief om in samenspraak zijn, er is de beste mogelijke oplossing voor het zoeken naar samen te participeren in ons project.
Archief Jan De Beule
Het archief van Jan De Beule bevat een zeer uitgebreide collectie documentatie (knipsels, pamfletten) vaak vele periodieken, publicaties, foto's, affiches en geproduceerde archiefstukken (zoals partijarchief, briefwisseling, verslagen) betreffende de Volksunie (VU) (1954-1981), de Vlaamse Militantenorde (VMO) (1951-1984), het Vlaams Blok (1976-2004), Jongeren Aktief, het Vlaams Nationaal Zangfeest, de Nationalistische Studentenvereniging (NSV), het Nationalistisch Jong Studentenverbond (NSJV), de IJzerbedevaart, het Vlaams Nationaal Jeugdverbond (VNJ), het Taal Aktie Komité (TAK), Voorpost, Were Di en de Vlaamse beweging in het algemeen. Er zijn ook een 80-tal personendossiers mbt Vlaams-nationale figuren. Daarnaast zijn er ook stukken bewaard mbt het Nederlands Nationaalsocialisme (over Meinoud Marinus Rost van Tonningen-Heubel). Ook omvat de collectie enkele voorwerpen: herkenningstekens en kleding van jeugdbewegingen en andere organisaties. Het archief start in 1800 en omvat stukken tot op vandaag. Het richt zich voornamelijk op de Eerste en Tweede Wereldoorlog, Duitsland, de naoorlogse politiek en de nieuwe rechtse beweging in Europa. Met ongeveer 850 strekkende meter archief en een bibliotheek van 17000 boeken gaat het hier om een zeer 'omvangrijk' archief.
Archief Rolf Waegeman
Het archief van Rolf Waegeman richt zich tot nu toe meer op de Vlaamse Beweging, zo heeft hij aanwezig +/- 6000 boeken, 350 archiefdozen en 450 mappen. Wat kan er allemaal tussen zitten? Het Vlaams Nationaal Jeugdverbond (VNJ) 't Pallieterke, Berkenkruis (Sint-Maartensfonds), Periodiek Contact (Hertog Jan van Brabant), Signaal, Adler, Hamer, Revolte (Voorpost), programmaboekje Zangfeest, IJzerbedevaart, IJzerwake, Taktivist (Taal Aktiecomitee) , Pater Braunsfonds, Broederband, Aktief (Jongeren Aktief), Partijpolitiek gebonden maandbladen, kaderbladen, verslagen,...
Maar het is vooral toegespitst op het digitale aspect van het archief, die tijdelijke ook serieuze vorm begint te krijgen.
foto's, dia's, negatieven, videocassettes, HI8 cassettes, audiocassettes, dvd's, verslagenheid, maandbladen, tijdschriften, pamfletten,... Het digitaal archief breidt elke dag verder uit.
Archief Stefan Andries
Het archief van Stefan Andries over de brede Vlaamse beweging begint aan het eind van de 19e eeuw. Alle facetten uit de Vlaamse strijd en cultuurbeweging komen in het archief aan bod. De absolute specialiteit is het voor hem streekgebonden Daensisme en alles wat met het 'Land van Aalst' te maken heeft, zoals het partijpolitieke aspect van de Vlaamse beweging na de tweede wereldoorlog. Een zeer uitgebreid archief Vlaamse concentratie naar Volksunie en overgang naar de hedendaagse partijpolitiek. Het archief bevat vele unieke stukken die meer dan museum waardig zijn. De duurzame en kennis van de archiefvormer maakt dit archief tot meer dan uniek in zijn soort.
Volksunie-archief
Met enige fierheid kunnen we melden dat het Vlaams Historich archief al de beschikbare documenten en archiefstukken met overdracht tot de Vlaams Nationale Partij Volksunie volledig op punt is gezet.
Het betreft een goede 20 prachtige meter archiefstukken.
Er is een vrij kompleet overzicht over de opkomst en teloorgang van deze partij met een flink aantal archiefstukken uit het Waasland, Aalst Ninove en Antwerpen.
Ook de Volksunie partijvlag van de afdeling Ninove is aanwezig in het archief.
Op de vlag staat Ninove in groene letters ter verwijzing naar het Daensisme.
Het Volksunie archief zal worden beheerd door Stefan Andries die in de toekomst een hele partijpolitieke gebeurtenis zal plaatsvinden binnen de Vlaamse beweging op zich zal nemen.
Verder willen we een oproep doen wanneer er mensen zijn die nog archiefstukken hebben liggen op zolders of in kelders die betrekking hebben op de Vlaamse en Groot Nederlandse beweging, Zuid Afrika, Volkerenkunde, Kunstgeschiedenis, Literatuur en eerste en tweede wereldoorlog en hier verder niets mee doen , om ons te ontmoeten.
Samen vinden we zeker de oplossing.
Jan De Beule.